در آغاز PLC باحروف اختصاری PC شناخته می شد. به علت تشابه این نام با حروف اختصاری رایانه شخصی ،استفاده از این اختصار، سبب ایجاد اشتباه می شد. بنابراین امروزه پذیرفته شده است PLC به معنی کنترل کننده برنامه پذیر باشد.
PLC یک رایانه تخصصی کار برپسند بر مبنای ریز پردازنده است و توانایی انجام انواع توابع کنترلی در سطوح مختلف پیچیدگی را دارد. PLC می تواند برنامه ریزی و کنترل شود و توسط کاربری که مهارت کار کردن با رایانه ها را ندارد، استفاده شود. کاربر PLC در واقع با کشیدن خطوط ورسم اجزاء ، یک نمودار نردبانی را می سازد . نتیجه این ترسیم در رایانه، جایگزین تعداد زیادی از سیم کشیهای خارجی مورد نیاز برای برای کنترل یک فرایند می شود. PLC توانایی به کار انداختن هر سیستمی که خروجی آن به صورت روشن و خاموش عمل کنند ، را دارد. همچنین توانایی به کار انداختن هر سیستمی با خروجیهای متغیر، را دارد. PLC در جهت ورودی می تواند توسط اجزای قطع و وصلی یا اجزای با ورودی متغیر، راه اندازی شود.
اولین سیستمهای PLC با استفاده از رایانه های معمولی در اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰ پدید آمدند. PLC های اولیه، اغلب در کارخانه های خودروسازی مورد استفاده قرار می گرفتند. به طور معمول ، کارخانه های خودروسازی می بایست در هنگام تغییر مدل بیش از یک ماه متوقف می شدند. برای کاهش زمان تغییر مدل، از PLC های اولیه در کنارتکنیکهای اتوماسیون جدید استفاده می شد. یکی ازمراحل زمان بر در این تغییر مدل، سیم کشی رله های جدید یا اصلاح شده و تابلوهای کنترل بود. برنامه ریزی مجدد PLC به وسیله صفحه کلید، جایگزین سیم کشی مجدد تابلو پر از سیم، رله، زمان سنج و سایر اجزاء شد. PLC های جدید کمک نمودند تا زمان برنامه ریزی مجدد تا حد چند روز کاهش یابد.
مراحل تغییر برنامه ریزی با رایانه ها و PLC ها، در اوایل دهه ۱۹۷۰ یک مشکل مهم داشت. برنامه ها پیچیده بودند و اعمال تغییرات نیاز به برنامه نویس آموزش دیده داشت. در اواخر دهه ۱۹۷۰ اصلاحات زیادی در برنامه نویسی PLC ها بوجود آمد و به گونه ای تغییر یافت که کاربر به صورت آسانتری برنامه نویسی نماید. معرفی و ورود ریزپردازنده ها در سال ۱۹۷۸،موجب افزایش قدرت رایانه وتمام سیستمهای کنترل و اتوماسیون گردید و هزینه محاسبات را نیز کاهش داد. در نتیجه، استفاده از روباتها، تجهیزات اتوماسیون، انواع رایانه و همین
طور PLC توسعه چشمگیری یافت. برنامه های PLC برای عده بیشتری از مردم، قابل فهم شدند و دسترسی به آن از نظر قیمت نیز مناسبتر گردید.
در دهه ۱۹۸۰ با افزایش قدرت پردازش رایانه در ازاء هر دلار، کاربرد PLC ها به طور نمایی افزایش یافت. برخی از کارخانجات بزرگ الکترونیک و رایانه و تعدادی از واحدهای الکترونیکی کوچکتر دریافتند که تولید PLC ، باید قسمت عمده تولید آنها باشد. بازار PLC از حجم ۸۰ میلیون دلار در سال ۱۹۷۸ به سقف ۱ میلیارد دلار در سال ۱۹۹۰ افزایش یافت و هنوز این د حال رشد است. حتی صنایع ساخت ماشین ابزار که قبلاً از کنترل عددی – رایانه ای (CNC ) استفاده می کردند، امروزه از PLC استفاده می کنند. PLC ها به طور وسیع در ساخت سیستمهای کنترل انرژی و ایمنی نیز به کار می روند. سایر مصارف غیر متعارف PLC ها نظیر استفاده در وسایل خانگی و تجهیزات پزشکی، در دهه ۱۹۹۰ و بعد از آن رشد قابل ملاحظه ای داشته است. فردی که دانش کافی در زمینه منطق رله یا دیجیتال داشته باشد، طی چند ساعت با توابع اصلی PLC آشنا میشود. این توابع ممکن است شامل پیچکها،کنتاکتها، زمان سنجها و شمارنده ها باشند. اما افرادی که با نمودارهای نردبانی یا منطق دیجیتال آشنا نباشند، برای یادگیری به زمان بیشتری نیاز دارند. شخصی که از منطق رله اطلاع کافی دارد، ظرف چند روز، با آموزش مناسب، با توابع پیشرفته PLC آشنا می شود. کلاسهای آموزشی شرکت تولید کننده و کتب راهنمای PLC در یادگیری این توابع پیشرفته، بسیار مفید هستند. توابع پیشرفته PLC به ترتیب یادگیری، ممکن است شامل توابع کنترل غلتکی∕ دنبالگر، دسترسی به بیتهای ثبات و توابع انتقال باشند.